Δεν περισσεύει καμία και κανείς

Οι πρόσφατες εξελίξεις στα ζητήματα της παγκόσμιας επιδημίας του COVID – 19 και της προσφυγιάς αποδεικνύουν πως τα διεθνή ζητήματα μπορούν να επιλυθούν μόνο με διεθνή συνεννόηση και αλληλεγγύη. Αυτή η αλληλεγγύη δεν μπορεί παρά να είναι διεθνιστική, κοινωνική και εργατική, ποτέ εξουσιαστική.

Αντίθετα με τα καθεστώτα υγείας του καπιταλισμού, ένα αλληλέγγυο σύστημα υγείας δεν μπορεί παρά να είναι ο στόχος μιας διεθνούς αλληλεγγύης και ανταλλαγής γνώσεων, με αναγκαία συνθήκη την εναντίωση σε ταξικές, έμφυλες και φυλετικές εξαιρέσεις από την πρόσβαση στην περίθαλψη. Σημειώνοντας ότι η υγεία για μας είναι ένα αγαθό οικουμενικό που θα πρέπει να συνυπολογίζεται σε συνάρτηση με όλα τα θέματα που αφορούν τα υπόλοιπα έμβια όντα και την οικολογία.

Ξεκαθαρίζουμε πως είναι άλλο πράγμα το μαχόμενο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και άλλο πράγμα η ιατρική εξουσία και το καθεστώς υγείας. Σε αυτό το καθεστώς η υγεία είναι προνόμιο με ταξικά, φυλετικά και έμφυλα κριτήρια. Η ιατρική εξουσία χρόνια τώρα συναίνεσε σε απάνθρωπες συνθήκες και λειτούργησε ενάντια στις φωνές των μαχόμενων ιατρικών οργανώσεων και των συντρόφων/ισσών από τον υγειονομικό χώρο. Ας μην καμώνεται λοιπόν τώρα ότι νοιάζεται για το καλό μας. Για τους νεκρούς της πανδημίας, ποτέ δε θα μάθουμε από τα καθάρματα της εγχώριας και της διεθνούς ιατρικής εξουσίας γιατί, εν γνώσει τους και εσκεμμένα, δεν ανταποκρίθηκαν στα αιτήματα ενώσεων γιατρών και νοσηλευτών/τριων για τα στοιχειώδη: την ενίσχυση της δημόσιας υγείας, την αποσυμφόρηση εργασιακών χώρων και φυλακών, τον απεγκλωβισμό του μεταναστευτικού πληθυσμού από στρατόπεδα στα οποία οι άνθρωποι στοιβάζονται χωρίς αρκετό και κακής ποιότητας νερό, φαγητό και άθλιες συνθήκες υγιεινής.

Την ίδια ώρα που τα κρατικά καθεστώτα (και όχι «συστήματα») υγείας καταρρέουν σε κάποιες χώρες, την ίδια ώρα που το εργατικό νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό δίνει σε πολλές χώρες μια επώδυνη μάχη, παντού σχεδόν η ιατρική και η κυβερνητική εξουσία προσπαθούν να περάσουν την εγγενή τους αδυνατότητα να απαντήσουν στα διεθνή προβλήματα, ρίχνοντας την μπάλα στην «κοινωνική και ατομική ευθύνη». Εμείς λέμε: δεν περισσεύει κανείς. Δεν επιτρέπουμε κανείς από τις ευπαθείς και τις ευάλωτες ομάδες να μείνει μόνος/η του και αβοήθητος/η, λόγω της αναλγησίας και της ανεπάρκειας των καθεστώτων υγείας.

Το μόνο που έχουν να προτείνουν απέναντι στην πανδημία, οι βυθισμένοι στην άγνοια αφέντες μας, είναι μια στρατιωτική – αστυνομική διαχείριση, μια σειρά από διαφορετικές μορφές (συχνά σε λανθάνουσα μορφή) «ανοσίας της αγέλης». Με στόχο πάντα να πληρώσουν τα αποτελέσματα της πανδημίας οι ευάλωτοι/ες, η εργατική τάξη και οι μειονότητες. Ιδίως στην Ελλάδα, η κρατική πρόταση είναι η εξής: «πορευόμαστε με ανεπαρκείς υποδομές και ΜΕΘ, με υποστελεχωμένο και εξαντημένο προσωπικό, αλλά για ό,τι γίνει θα φταίτε εσείς…». Το «μένουμε σπίτι» δεν είναι παρά ένα σύνθημα, όταν την ίδια στιγμή, χιλιάδες άνθρωποι, αυτοί ακριβώς που θα έπρεπε χρόνια τώρα να χρήζουν προστασίας σύμφωνα με κατακτημένα με αίμα δικαιώματα, βρίσκονται εγκλωβισμένοι/ες σε χώρους εργασίας (εργοτάξια, τηλεφωνικά κέντρα, εργαστήρια, βιοτεχνίες) χωρίς ασφαλείς συνθήκες και προστασία από την επιδημία, όπως επίσης σε εσκεμμένα πολυπληθή στρατόπεδα εγκλεισμού προσφύγων και υπερχειλισμένες φυλακές. Για να μη μιλήσουμε για αυτούς/ες που δεν έχουν καν σπίτι…

Στην Ελλάδα, ούτε ένα μήνα πριν, ο υπουργός υγείας διασκέδαζε με την επιδημία στην Κίνα δηλώνοντας πως ο κρατικός μηχανισμός είναι «θωρακισμένος και έτοιμος» να αντιμετωπίσει μια ανάλογη επιδημία. Προφανώς εννοούσε πως θα την αντιμετωπίσει με μπάτσους και στρατό, όπως και την προσφυγιά. Κι όμως, μόλις πριν λίγες μέρες, σε μια παράσταση κρατικού πανικού σχεδόν παρακαλούσε για προσωπικό σε νοσοκομεία, ακόμα και με… μπλοκάκι. Παρόλα αυτά τα νοσοκομεία παραμένουν υποστελεχωμένα, όπως καταγγέλλουν οι ενώσεις των γιατρών του ΕΣΥ.

Σε κάθε λογής επιδημία (εντός ή εκτός εισαγωγικών) στην ιστορία του ανθρώπου, τα κράτη των αφεντικών προσπαθούν να ρίξουν κι άλλο την αξία της ζωής και της εργασίας των πιο ευάλωτων και εκμεταλλευομένων ομάδων και τάξεων. Δεν είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι/ες για το πώς θα ανταποκριθεί το ελληνικό καθεστώς υγείας, με δεδομένες τις, εδώ και δεκαετίες περικοπές σε προσωπικό και υποδομές. Δεν υπάρχει λόγος να συμμεριστούμε το κλίμα κρατικού πανικού που σπέρνουν, ούτε τη συναίνεση σε στρατιωτική πειθαρχία. Ήδη στην Ελλάδα πολλές εταιρείες έχουν απολύσει (παράνομα σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο) 40.000 κόσμο, αρνούνται να πληρώσουν το μισθό για τις μέρες του κλεισίματος των επιχειρήσεων τους, προσπαθούν να περάσουν ως κανονικές τις άδειες για την περίοδο του lockdown. Όπως οφείλουμε να συμπαρασταθούμε στο νοσηλευτικό προσωπικό και να τηρούμε αυτά που μας προτείνουν οι σύντροφοι από τον υγειονομικό χώρο, έτσι πρέπει να δώσουμε και τον ταξικό μας αγώνα.

Ας το αποσαφηνίσουμε λίγο, αυτό. Όλες και όλοι καταλαβαίνουμε – εργαζόμενες και άνεργοι – πως πρέπει να τηρούμε με σχολαστικότητα τους κανόνες αποφυγής εκθετικής διάδοσης του ιού. Ταυτόχρονα συμμετέχουμε στα δίκτυα αλληλοβοήθειας και υποστήριξης ευπαθών ομάδων, ηλικιωμένων, ανθρώπων σε καραντίνα χωρίς βοήθεια, προσφύγων, στα δικτυα εθελοντικής υποστήριξης των νοσηλευτών. Απαραίτητη προϋπόθεση, ο αγώνας για την εξασφάλιση μέσων προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και τους αλληλέγγυους/ες.

Προσοχή όμως: σε κάθε κρίση (περιβαλλοντική, επιδημική, οικονομική) το κράτος των αφεντικών δίνει στην αρχή χώρο στην κοινωνία, μέχρι να δημιουργήσει ζήτημα ασφάλειας που θα οδηγεί στην στρατιωτική διαχείριση. Πόσο μάλλον σήμερα, που μια μερίδα των αστικών τάξεων των καπιταλιστικών χωρών επιμένει να λύσει το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης με πόλεμο. Σε περίπτωση που επιχειρείται από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς να επιβληθούν συνθήκες ακραίας αποδημοκρατικοποίησης και στρατιωτικοποίησης, το κίνημα και τα εργατικά σωματεία πρέπει να απαντήσουν δραστικά. Όχι μόνο για το θέμα της αλληλεγγύης, αλλά και για να μην εκμεταλλευτούν οι δυνάμεις της άκρας δεξιάς την κατάσταση.

Υπάρχει και μια άλλη διάσταση της ιατρικής εξουσίας: η αποτυχία της εξειδίκευσης και ο τρόπος που τα γνωστικά αντικείμενα δεν συνεργάζονται για να αντιμετωπίσουν τα πολύπλευρα και διεθνή φαινόμενα, που ιστορικά επανεμφανίζονται με διαφορετική μορφή, όπως οι πανδημίες. Οι εξειδικευμένες γνώσεις είναι ανεπαρκείς, ο πλανήτης δεν είναι κτηνοτροφική φάρμα ούτε μικροβιολογικό εργαστήριο. Όσο οι ανθρώπινες γνώσεις εξυπηρετούν κυρίως τη κερδοφορία των αφεντικών και των εθνικών οικονομιών, τόσο θα οδηγούν σε ανεπαρκείς και καταστροφικές λύσεις.

Οι πανδημίες, ιστορικά πάντα, είναι αποτελέσματα πολέμων, της αλόγιστης γεωργίας και κτηνοτροφίας της υπερσυσσώρευσης πληθυσμών και των τρόπων που γίνεται αποικιοκρατική η σχέση του ανθρώπου με το οικοσύστημα. Όσο η παγκόσμια συσσώρευση γνώσης δεν εξυπηρετεί διεθνείς κοινωνικές ανάγκες αλλά αντίθετα εξυπηρετεί το παρωχημένο καπιταλιστικό σύστημα ή τις εθνοκρατικά σχεδιασμένες οικονομίες, δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Κάθε πανδημία θα προκαλεί τοπικές “εκπλήξεις” και καταστροφές που θα πλήττουν – κυρίως – τους πιο ευάλωτους.

Τα κινήματα και όλοι οι πολιτικοί χώροι έχουμε επίσης ευθύνη: τη συλλογική ευθύνη, για την ήττα από την καταστροφή της δημόσιας υγείας, για την ιδιωτικοποίηση των αγαθών της κοινωνικής προστασίας, για το ότι το αίσχος των στρατοπέδων (όπως η Μόρια) ακόμα υπάρχει, ενώ θα μπορούσαν με λιγότερους πόρους να εξασφαλίζονται ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής, παιδείας, υγείας και υποστήριξης των κατατρεγμένων.

Οι κρατικοί εκπρόσωποι μάς λένε ότι πιθανόν αυτό που μας περιμένει να μοιάζει με αυτό που τώρα συμβαίνει στις χώρες με τη μεγάλη κρίση στα κρατικά καθεστώτα υγείας, όπως η Ιταλία. Τι συμβαίνει όμως εκεί; Εκεί δίνεται μια μεγάλη ταξική πάλη. Στα ιταλικά νοσοκομεία τη μάχη δίνουν οι εργαζόμενες/οι που μετά τις μεγάλες περικοπές, δουλεύουν χωρίς ανάσα ή/και νοσώντας. Ζητούν παραπάνω προσωπικό, προσλήψεις, τα ίδια και οι εργάτριες καθαριότητας εκεί που δίνουν τη μάχη. Στη βιομηχανία εργάτριες και εργάτες κάνουν απεργίες γιατί η εργοδοσία τους στέλνει στη δουλειά χωρίς μέσα προστασίας. Η βιομηχανική εργατική τάξη θρηνεί χιλιάδες θύματα από την αναλγησία των αφεντικών. Μεγάλο αγώνα δίνουν επίσης οι ιταλοί ντελιβεράδες που θέλουν να προστατευτούν από την επιδημία, όπως και να παραδίνουν ότι δέμα στοχεύει σε κοινωνικές ανάγκες και όχι μόνο στα κέρδη της εργοδοσίας. Είναι, λοιπόν, η εργατική τάξη που διεκδικεί την υγεία και την ασφάλεια της, και όχι το κράτος των αφεντικών. Η ταξική πάλη δεν τελειώνει ποτέ, ούτε και σε συνθήκες απαγόρευσης της κυκλοφορίας.

Ανάλογα παραδείγματα και στην Κίνα: ακόμα και σε συνθήκες δικτατορίας εργαζόμενοι άνθρωποι ήταν που διέδωσαν το μήνυμα για μια διεθνή εγρήγορση όταν ακόμα το καθεστώς προσπαθούσε να καλύψει το θέμα σε μια ομίχλη. Το μήνυμα των Κινέζων εργαζόμενων και εθελοντών /τριων δεν είχε αποδέκτες – και πώς θα μπορούσε στο πλαίσιο των κρατικών ανταγωνισμών και των σχεδίων πολέμου που ετοιμάζουν; Έτσι ο Π.Ο.Υ. ήταν καθησυχαστικός, από εκεί ενημερώθηκε και ο Τσιόδρας που το Γενάρη έλεγε πως «ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα και δύσκολα στην Ελλάδα θα έχουμε κρούσμα…».

Χωρίς ένα διεθνές σύστημα κοινωνικής αλληλεγγύης και υγείας χωρίς διακρίσεις, πράγμα αδύνατο στον καπιταλισμό, η εξέλιξη σε κάθε πανδημία θα είναι παρόμοια. Γίνεται, λοιπόν, σαφές πως η διεθνής επίλυση των ζητημάτων της ανθρωπότητας, των έμβιων όντων και του οικοσυστήματος μέσα στο οποίο ζουν, δεν μπορεί να επιτευχθεί ούτε από κλειστές κοινότητες, ούτε από τις ανταγωνιστικές διοικήσεις κρατών, στρατών και βιομηχανιών που επιθυμούν κυρίως την εκμετάλλευση και την αλληλοεξόντωση μεταξύ τους.

Τα διεθνή προβλήματα μπορούν να λυθούν μόνο μέσα από διεθνείς αλληλέγγυες ανθρώπινες κοινότητες γνώσης και παραγωγής αγαθών που θα βρίσκονται σε διαρκή και οικουμενική αλληλοβοήθεια μέσω της επικοινωνίας μεταξύ τους, μέσα από το ξεπέρασμα της καπιταλιστικής αναζήτησης κέρδους και της εκμετάλλευσης της μισθωτής εργασίας. Ο αγώνας μας, και τις μέρες που έρχονται, ας είναι σε αυτή την κατεύθυνση.

1. Να μην αφήσουμε να περάσει καμία απόλυση. Να παλέψουμε για πλήρη κάλυψη σε άδειες με πλήρεις αποδοχές των εργαζόμενων και τα επιδόματα των ανέργων στη διάρκεια της πανδημίας.

2. Προσλήψεις και μειώσεις στα ωράρια με αυξήσεις στο μισθό όσων σηκώνουν το βάρος της πανδημίας: εργαζόμενες/οι σε σουπερ μάρκετ, ντελίβερι, τροφοδοσία.

3. Να μην επιτρέψουμε καμία ακροδεξιά/φιλοπόλεμη εκτροπή.

4. Να υπάρξει κοινωνική λογοδοσία για τη καταστροφή της δημόσιας υγείας.

5. Απαιτούμε περισσότερες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, περισσότερους γιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, εξοπλισμό και αναλώσιμα άμεσα στα νοσοκομεία.

6. Καμία ανοχή στην αισχροκέρδεια. (Αυτο)μείωση των τιμών. Καμιά διακοπή σε φως, νερό, επικοινωνίες λόγω χρεών. Καμία έξωση λόγω αδυναμίας καταβολής του ενοικίου.

7. Άμεση αποσυμφόρηση των φυλακών και άμεση χρηματοδότηση της ιατροφαρμακευτικής μέριμνας των κρατουμένων.

8. Καμία δίωξη ή απέλαση μετανάστη/τριας με ή χωρίς χαρτιά. Μεταφορά των έγκλειστων ανθρώπων από τα κλειστά κέντρα κράτησης σε ασφαλείς και αξιοπρεπεις συνθήκες μέσα στον κοινωνικό ιστό. Άσυλο στους πρόσφυγες.

9. Παραγωγική εργασία αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών σε συνθήκες πανδημίας, σε συνθήκες απόλυτης προστασίας των εργαζομένων. Καμία παραγωγική εργασία για την κερδοφορία των αφεντικών.