Εργαστήρι πολιτικού θεάτρου

ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

Ο «Καταπιεσμένος», όρος που χρησιμοποίησαν οι Αουγκούστο Μποάλ και Πάουλο Φρέιρε, περιγράφει τον αποδέκτη των μηχανισμών της Κυριαρχίας που επιβάλλει χαρακτηριστικά ανικανότητας αυτοδιάθεσης στον Κυριαρχούμενο μέσω του οικονομικού, του αισθητικού, του μορφωτικού και του πολιτικού αποκλεισμού του.

Με περίτεχνες στρατηγικές, η αστική κουλτούρα δημιουργεί διαχρονικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς που συμμορφώνουν ακόμα και πολλές μορφές εναντίωσης σ’αυτήν, αναπαράγοντας στερεοτυπικές κατευθύνσεις διεκδίκησης, απεγκλωβισμού ή και αντίστασης. Έτσι, ο Καταπιεσμένος δεν έχει φωνή, δεν εκφράζεται και δεν αναγνωρίζεται: βρίσκεται πάντα στη θέση να ψάχνει τον «καταλληλότερο» εκπρόσωπο, αντιμέτωπος με παραλλαγές των ειδών ανάθεσης που του παρουσιάζονται ως μοναδική λύση σε όσα τον καταπιέζουν. Στην Τέχνη, βρίσκει άλλους να εκφράζουν τον πόνο του, τη χαρά και την οργή του, στη μόρφωση ψάχνει να αποκτήσει ότι του παρουσιάζεται ως «έγκυρο» από τον Κυρίαρχο.

Οι Μποάλ και Φρέιρε προτείνουν μια διαφορετική διαδρομή: είτε μέσω της τέχνης (Θέατρο του Καταπιεσμένου) είτε μέσω της παιδαγωγικής (Παιδαγωγική της Χειραφέτησης και της Αυτονομίας), η αδιαπραγμάτευτη θεώρηση ότι ο Καταπιεσμένος διαθέτει όσα χρειάζονται για να ορίζει μόνος του τη συνθήκη ζωής του, αποτελεί το έναυσμα για μια συμμετοχική διαμόρφωση των όρων κοινωνικής, πολιτικής και οικολογικής συνύπαρξης.

Το Πολιτικό Θέατρο του Αουγκούστο Μποάλ αναπτύχθηκε στη Λατινική Αμερική (1960 – 1970) ως απάντηση στην άμεση καταστολή των δικτατορικών καθεστώτων. Συνεχίστηκε με τη μορφή Κοινωνικού Θεάτρου στην Ευρώπη ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες και διακρίσεις (1980) και μετέπειτα με τη μορφή Θεραπευτικού Θεάτρου (το «Ουράνιο Τόξο της Επιθυμίας», 1990) αντιπροτείνοντας μια θεατρική μέθοδο έκφρασης και διεκδίκησης ενάντια στις πολιτικές του εγκλεισμού και της θεσμικής βίας.

Σήμερα, το Θέατρο του Καταπιεσμένου, «εργαλείο αντίστασης» όπως το αποκάλεσε ο Μποάλ, επικεντρώνεται στη βιωματική διεύρυνση των αντιληπτικών μέσων που χρησιμοποιούμε για να αναγνώσουμε ένα πολιτικό αδιέξοδο. Χρησιμοποιούνται το σώμα, η συγκίνηση και η νόηση, ανιχνεύοντας με ποιούς τρόπους διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα σε «κανονικότητα» και καμουφλάρεται η Εξουσία. Είναι συμμετοχικό ριζοσπαστικό Θέατρο που εκφράζει την Καταπίεση με όσο γίνεται περισσότερη αμεσότητα, ευκρίνεια και συλλογική ερμηνεία. Στόχος του είναι η οργάνωση της αντίστασης στον Καταπιεστή και η σύνθεση – στον πραγματικό κόσμο και όχι μόνο στο θέατρο – εικόνων, γεγονότων και καταστάσεων χωρίς καταπίεση.

Στο Εργαστήρι, θα εστιάσουμε στην πολιτικότητα του Θεάτρου ως ζωντανό και λαϊκό μήνυμα τέχνης. Μπαίνοντας στα παρασκήνια του Θεάτρου του Καταπιεσμένου, θα παρακολουθήσουμε εφαρμογές του ΘτΚ ανά τον κόσμο σήμερα και στη συνέχεια θα πειραματιστούμε σε αυτές με Θέατρο Εικόνα, ενώ στη συνέχεια θα αναπτύξουμε και με άλλες τεχνικές του Μποάλ, ένα θέμα που θα επιλεγεί από κοινού από τους συμμετέχοντες.

Για τη συμμετοχή στο Εργαστήρι δε χρειάζεται καμία πρωτύτερη εμπειρία ή γνώση, παρά μόνο να στεκόμαστε δυναμικά ενάντια σε κάθε διαχωρισμό της τέχνης από τη ζωή και να διεκδικούμε συλλογικά σε κοινό χρόνο και τόπο την οικειοποίηση της θεατρικής δράσης ως πράξη πολιτικής αντίστασης, δημιουργικότητας, μοιρασιάς, εγγύτητας και συντροφικότητας.

Για εγγραφές (για να ξέρουμε πόσοι είμαστε!) και πληροφορίες: ARtoppR@gmail.com