Κατηγορία: Εμφυλο

8 Μάρτη – Πλατεία Αγοράς – 2 μ.μ.

Η Rosa Nera στηρίζει και συμμετέχει στην διαδήλωση της 8ης Μάρτη στα Χανιά.

Αναδημοσιεύουμε την αφίσα και το κείμενο που δημοσιοποίησαν οι “Έμφυλες Αταξίες”.

Την 8η Μάρτη ενώνουμε φωνές απέναντι στην εργασιακή υποβάθμιση, 

καθώς και απέναντι σε κάθε μορφής βία και σεξισμού

Η 8η Μάρτη γιορτάζεται ως η παγκόσμια ημέρα των γυναικών. Η μέρα αυτή αναφέρεται στο 1857, μέρα όπου ξεκίνησαν να ξεσηκώνονται εργάτριες στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, οι οποίες υπολογίζεται ότι δούλευαν περίπου 16 ώρες τη μέρα, με πολύ χαμηλότερους μισθούς από τους άντρες. Την 8η Μάρτη γυναίκες στα υφαντουργία και στα ραφτάδικα ξεσηκώθηκαν κάνοντας διαδηλώσεις, οι οποίες καταστάλθηκαν άγρια με ξυλοδαρμούς και αιματοχυσίες, απαιτώντας ισότιμους μισθούς με τους άντρες, την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων, το δικαίωμα στη ψήφο, και τη μείωση του εργασιακού 16ωρου σε 10ωρο.

Στην ελληνική πραγματικότητα του 2021, η 8η Μάρτη, μας βρίσκει σε μια περίοδο δεύτερης καραντίνας, που ξεκίνησε για όλες μας με ήδη συσσωρευμένο άγχος και φόβο, έντονο στρες, σωματική κούραση και οικονομική ανησυχία. Τους τελευταίους τρεις μήνες βρισκόμαστε σε μια δεύτερη μακρόσυρτη περίοδο lockdown, η οποία μάλλον θα διαρκέσει αρκετό καιρό ακόμη. Αυτή η περίοδος της υγειονομικής κρίσης συνοδεύεται από πολλούς θανάτους και από μια έντονη και ξεκάθαρη αδιαφορία από τη μεριά του κράτους για τον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας. Το κράτος αδιαφορεί όσον αφορά το ελλιπές υγειονομικό σύστημα και έχει ως μοναδική του στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας, τις χρονικές περιόδους που θα επιβάλλεται καραντίνα. Έτσι, ειδικά την περίοδο του δεύτερου lockdown είναι ξεκάθαρο πως οι τρύπες στη διαχείριση της κρίσης είναι εσκεμμένες και αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει την τωρινή ακροδεξιά κυβέρνηση είναι η στελέχωση κάθε γειτονιάς, πανεπιστημίου, δρόμου, και εν τέλη σκέψης, με μπάτσους, ώστε να γίνονται αλλαγές σε νόμους χωρίς καμία αντίρρηση. Οι διαδηλώσεις έχουν ποινικοποιηθεί στο όνομα της διάδοσης του ιού ώστε να περνιούνται ανενόχλητα όλα τα νέα νομοσχέδια που εισηγείται η κυβέρνηση, ενώ οι ατελείωτες ουρές στα μαγαζιά επιτρέπονται στο όνομα της κατανάλωσης. Ψηφίζονται νόμοι που υποβαθμίζουν τη φύση και τον τρόπο ύπαρξή μας στο χώρο, τις συνθήκες εργασίας μας, τη διαμαρτυρία μας.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η 8η Μάρτη, μας βρίσκει αντιμέτωπες με κυβερνήσεις που θέλουν ακόμη να ελέγξουν το σώμα μας και τα αναπαραγωγικά μας δικαιώματα. Στην Πολωνία ο αγώνας αυτός βρίσκεται σε εξέλιξη, εφόσον η έκτρωση είναι ποινικοποιημένη, ενώ στην Αργεντινή μετά από μακροχρόνιο αγώνα των κινημάτων κερδήθηκε το δικαίωμα στη διακοπή της κύησης.

Στην περίοδο της καραντίνας η έμφυλη βία είναι όλο και πιο δύσκολο να ακουστεί, καθώς πολλές θηλυκότητες είναι μόνες τους. Βλέποντας πως η καραντίνα δεν έχει τελειωμό, οι ανησυχίες εντείνονται συνεχώς. Κι έτσι αυτή τη μέρα συνεχίζουμε να είμαστε παρούσες, καθώς:

Στο χώρο εργασίας,

συνεχίζει να διαιωνίζεται ο εργασιακός μεσαίωνας, χτυπώντας τις ταξικά αδύναμες και κοινωνικά ασθενέστερες, αφού υποχρεώνονται σε συστηματική και εντατικοποιημένη εργασία από 8 έως 12 ώρες, ενώ τις υπόλοιπες ώρες πρέπει να είναι έγκλειστες στο σπίτι. Μάλιστα με τη συνθήκη της τηλεργασίας πολλές αναγκάζονται να παραμένουν έγκλειστες στο σπίτι όλο το 24ωρο. Η καταπίεση ασκείται μικρομοριακά και καθημερινά αφού ο χώρος εργασίας συνοδεύεται από τη λογική πως μια γυναίκα πρέπει να πληρεί τα δεδομένα πρότυπα του ρόλου της, του ρόλου της περιποιημένης πωλήτριας, της ακούραστης νοσηλεύτριας ή και φροντίστριας κλπ. Ακόμη, η μετακίνηση στο δρόμο για τη δουλειά είναι δύσκολη για πολλές, ιδίως τις μετανάστριες, καθώς δουλεύουν πολλές ώρες και ανασφάλιστες, ενώ πολλά αφεντικά δεν διατίθενται σε καμία περίπτωση να πληρώσουν ένα ενδεχόμενο πρόστιμο.

Στο σπίτι (για όποιες έχουν),

η κατάσταση του εγκλεισμού είναι τεταμένη. Συνήθως όλη την αποσυμφόρηση πρέπει να τη διαχειριστεί η μητέρα δίνοντας μια εθελοντική εργασία καθημερινά, για την τροφή, τον ανεφοδιασμό, την παρηγοριά, και την εκπαίδευση των παιδιών, εργασία που κρίνεται απαραίτητη ώστε να λειτουργεί σωστά ο καπιταλιστικός μηχανισμός. Ακόμη, δεν ισχύει για όλες το μένουμε ασφαλείς, καθώς πολλές μένουν με τους κακοποιητές τους. Στις 17 Γενάρη είδαμε να δολοφονείται από το σύντροφό της άλλη μια γυναίκα στην Κρήτη, στα Μεσκλά Χανίων.

Στα κέντρα κράτησης μεταναστριών και μεταναστών, 

γυναίκες κρατούνται έγκλειστες χωρίς τις στοιχειώδεις παροχές υγιεινής, διατροφής και ασφάλειας και χωρίς καμία πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση και την εργασία. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα γίνονται θύματα βιασμού, ξυλοδαρμού ή και trafficking. Μάλιστα, πριν λίγες μέρες μια έγκυος αναγνωρισμένη ως προσφύγισσα αυτοπυρπολήθηκε μέσα στη σκηνή της όταν έμαθε πως το αίτημά της για τη μετάβασή της, από τη Λέσβο στη Γερμανία, απορρίφθηκε. Οι αρχές αντί να μεριμνήσουν για τα εγκαύματα και την προχωρημένη εγκυμοσύνη της, την κατηγόρησαν για απόπειρα εμπρησμού από πρόθεση.

Στις φυλακές,

όπου μένουν μητέρες με παιδιά και βρέφη, ασθενείς και ηλικιωμένες, δεν υπάρχει καμία φροντίδα παρά μόνο συνεχίζει να υπάρχει έντονη συμφόρηση. Η κατάσταση που επικρατεί αποσιωπάται από το κράτος, παρ’ ότι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνείς οργανισμοί έχουν ζητήσει από το Μάρτη του 2020 να αποσυμφορηθούν. Η εκδικητική τακτική του κράτους είναι να χρησιμοποιεί την πανδημία ως άλλοθι για να περιστέλλει τα δικαιώματα (όπως έξοδοι, επισκεπτήρια και άδειες) των κρατουμένων που συνεχίζουν να βρίσκονται σε ένα συνεχόμενο εγκλεισμό, ξεκομμένες από τον κόσμο, ενώ τα κρούσματα εξαπλώνονται και μέσα στις φυλακές.

Πολλές ακόμα δεν έχουν χώρο,

οι αόρατες αδερφές μας, οι σεξεργάτριες, οι μετανάστριες, οι χρήστριες, που βιώνουν ακόμα πιο έντονα το ζήτημα του εγκλεισμού, της απομόνωσης, του αποδιοπομπαίου τράγου.

Στον δρόμο και παντού,

υπάρχουν μπάτσοι 1., οι επίσημοι εθνικοί φορείς διαχείρισης του ιού. Τους βλέπουμε ακόμη και στα όνειρά μας να περιπλανιούνται ελεύθεροι στην πόλη τραμπουκίζοντας αυτές που τραμπούκιζαν ούτως ή άλλως, τις μετανάστριες, τις εργάτριες, τις νέες, τις αγωνίστριες.

Στα μέσα ενημέρωσης,

βλέπουμε τον Μητσοτάκη να δέχεται το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού προβάλλοντας για άλλη μια φορά το στήθος του, θέαμα που επαναλαμβάνεται συνεχώς στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία προβάλλουν τέτοιες εικόνες σε μια κοινωνία που ενοχοποιεί το γυναικείο στήθος, κατακρίνοντας ακόμα και τον θηλασμό σε δημόσια θέα.

Από την άλλη, η 8η Μάρτη μας βρίσκει σε μια περίοδο που αρχίζουν επιτέλους να ανοίγουν ρωγμές στην άθλια ελληνική πραγματικότητα όσον αφορά τη σεξουαλική παρενόχληση, κυρίως στο χώρο εργασίας. Το metoo2. έρχεται στην Ελλάδα μέσα από την αποκάλυψη της πρωταθλήτριας Σοφίας Μπεκατώρου, για να δώσει το θάρρος σε πολλές μαρτυρίες γυναικών από διαφορετικούς επαγγελματικούς, και όχι μόνο, κύκλους, να αποκαλύψουν τη σκατίλα των παραβιαστικών συμπεριφορών που διαδραματίζονται εντός τους. Βέβαια, όπως πάντοτε, δε λείπουν οι δηλώσεις που ρίχνουν τις ευθύνες στα θύματα, όπως η δήλωση της Σοφίας Αξιόγλου3. η οποία δήλωσε πως “οι κυρίες, αν δεν έχουν ευαρέσκεια, δεν μπαίνουν ποτέ στα δωμάτια μοναχικών ανδρών στις εκδρομές, στα συνέδρια και εξωσπιτικές διανυκτερεύσεις κλπ”, δικαιολογώντας έτσι τις κακοποιητικές συμπεριφορές και ρίχνοντας το βάρος της κακοποίησης στις αποδέκτριες των συμπεριφορών αυτών. Παράλληλα, βλέπουμε το ωφελιμιστικό και υποκριτικό πρόσωπο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, που κυνηγώντας τα νούμερα, ασχολούνται με το ζήτημα της κακοποίησης μόνο όταν αφορά τον χώρο της show biz. Ακόμη, στο μενού τον τηλεοπτικών εκπομπών δε λείπει και η υποκριτική συμπαράσταση και τα κροκοδείλια δάκρυα που συντάσσονται υπέρ των κακοποιημένων γυναικών. Ενώ σε αντίστοιχη περίπτωση στο παρελθόν έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι παρουσιαστές αναπαράγουν κάθε μορφή σεξιστικής ρητορείας.  4.

Η κίνηση metoo 2. αφορά ένα πολύ θετικό μοίρασμα της εμπειρίας διάφορων επιζήσαντων κακοποιήσεων, αποδίδει ένα αίσθημα δικαιοσύνης στα θύματα, καθώς η δικαιοσύνη όταν της ζητείται είναι ανίκανη συνήθως να τους το αποδώσει. Όμως, στοχοποιώντας συγκεκριμένα πρόσωπα, συνήθως έπειτα από λίγο καιρό ξεθυμαίνει και στα κανάλια και στις συζητήσεις, καθώς δεν καθιστά αντιληπτό πως οι περιπτώσεις που καταγγέλλονται αφορούν συγκεκριμένες εκφράσεις της βίας, μη μεμονωμένα περιστατικά που υπάρχουν όχι μόνο στον χώρο της show biz που τρέφει με lifestyle, αλλά γενικότερα αποτελούν θεμέλιο χαρακτηριστικό της κοινωνίας μας. Τέτοιες αντίστοιχες μαζικές καταγγελίες είχαν ξεκινήσει νωρίτερα από φοιτήτριες του ΑΠΘ που ξεσκέπασαν καθηγητή του τμήματός τους που παρενοχλούσε κοπέλες προκειμένου να τις περάσει στο μάθημά του, άλλες καταγγελίες για καθηγητή γυναικολογίας που παρενοχλούσε, την ώρα της γυναικολογικής εξέτασης, της φοιτήτριες του τμήματός του, καταγγελίες που έγιναν με αφορμή το me too από φοιτήτριες στην Καλών Τεχνών, και οι οποίες ακούστηκαν πολύ λιγότερο συγκριτικά με αυτές στον χώρο του θεάματος. Ακόμη λιγότερο ακούγονται οι καταγγελίες που αφορούν συχνά φαινόμενα, όπως παρενοχλήσεις στη σχολή, στη δουλειά, στο δρόμο, στο λεωφορείο και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι οποίες παίρνουν ελάχιστη και λανθασμένη προσοχή όταν συμβαίνουν, ενώ πολλές φορές τα άτομα που καταγγέλλουν τέτοιες συμπεριφορές στοχοποιούνται.

Η 8η Μάρτη, για εμάς αποτελεί μέρα κατά της κακοποίησης που ασκείται στη γυναίκα και οποιαδήποτε θηλυκότητα, ημέρα ενάντια στη βία οποιασδήποτε μορφής (λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής) και σε οποιοδήποτε περιβάλλον (εργασιακό, εκπαιδευτικό, φιλικό, ακαδημαϊκό, συγγενικό, οικογενειακό). Η βία είναι άσκηση εξουσίας. Η βία δεν έχει φύλα, τάξεις και ηλικία. Αφορά μια παραβιαστική συμπεριφορά, με διαφορετικής έντασης έκφραση και διαφορετική κατεύθυνση. Αφορά την επιβολή εξουσίας από το ένα στο άλλο άτομο και συνδέεται με οποιαδήποτε παραβιαστική συμπεριφορά.

Για να εξαλειφθούν οι διακρίσεις στη δουλειά, στη γειτονιά, στο σχολείο και παντού, πρέπει να γίνει κατανοητό πως αυτές οι συμπεριφορές διαιωνίζονται από το πατριαρχικό σύστημα, μέσα από την αφομοίωσή τους, την αναπαραγωγή τους και την αποσιώπησή τους.

Αυτές οι συμπεριφορές αναπαράγονται εκκινώντας από τις σχέσεις γονιών και παιδιών, εξαπλώνονται στις σχέσεις καθηγητών και μαθητριών, κι έπειτα εγκαθίστανται στις σχέσεις αφεντικών και εργατών, νομοθετών και πολιτών. Οι σχέσεις αυτές φροντίζουν να πλάθονται σωστά οι ρόλοι του πατριαρχικού και του καπιταλιστικού συστήματος που έτσι μπορεί πιο εύκολα να ελέγχει τα σώματά μας. Τέτοιοι ρόλοι είναι αυτοί της περιποιημένης και υποτακτικής γυναίκας, της γυναίκας-αντικείμενο πόθου, της γυναίκας-μητέρας, ενώ στοχοποιούνται άλλες ταυτότητες όπως των χρηστριών, των φυλακισμένων, των χωρισμένων και οποιασδήποτε θηλυκότητας βρίσκεται εκτός των χαρτογραφημένων ταυτότητων. Από την άλλη, προωθούνται οι ρόλοι του σκληρού άντρα, του άντρα που παίρνει αυτό που θέλει με κάθε κόστος και αποτέλεσμα και περιθωριοποιούνται οι θηλυπρεπείς, οι εκφραστικοί, οι συνεσταλμένοι άντρες που εκφράζουν χαρακτηριστικά θηλυκότητας.

Για να σπάσει αυτή η νόρμα παραβιαστικών συμπεριφορών χρειάζεται να απεμπλακούμε από τους καθιερωμένους ρόλους στην καθημερινότητα και τη δράση μας, να μη σιωπάμε απέναντι στην κακοποίηση ακόμη κι αν δεν είμαστε εμείς οι αποδέκτες της, αλλά να  καταδεικνύουμε τα περιστατικά στο περιβάλλον που συμβαίνουν, να αντιδρούμε, να μη νιώθουμε ενοχές όταν μας συμβαίνουν κακοποιητικά περιστατικά, να μη θάβουμε τοξικές συμπεριφορές, να είμαστε η μια δίπλα στο άλλο, να διεκδικούμε να μην υπάρχουν εξουσιαστικές συμπεριφορές σε κάθε περιβάλλον που ζούμε.

Η 8 Μάρτη δεν είναι γιορτή, αλλά μέρα μνήμης και συνεχούς αγώνα και επαναπροσδιορισμού της θυληκότητας. Την 8η Μάρτη θυμόμαστε και επανανοηματοδοτούμε, λέγοντας πως δεν είμαστε της οικογένειάς μας, της σχέσης μας, της δουλειάς μας, ή της ακαδημαϊκής μας ταυτότητας, αλλά του εαυτού μας. 

Την 8η Μάρτη δε γιορτάζουμε, αλλά κατεβαίνουμε στο δρόμο, ενάντια στον εγκλεισμό, την καταπίεση, τη σιωπή και τη συνενοχή, με νοιάξιμο για να βρεθούμε η μια δίπλα στην άλλη.

πορεία 8 Μάρτη στις 14:00, στην πλατεία Αγοράς

έμφυλες αταξίες, 8η Μάρτη 2021

emfylesataksies@protonmail.com   emfylesataksies.wordpress.com

  1. Μέσα σε αυτήν την περίοδο βλέπουμε μπάτσους στο Ηράκλειο να προσαγάγουν γυναίκες που κυκλοφορούσαν  μετά την απαγόρευση κυκλοφορίας (έχοντας βεβαίωση μετακίνησης) και ως ένδειξη τιμωρίας, χωρίς καμία δικαιολογία και παράνομα, να τις πηγαίνουν στο τμήμα,  να φωτογραφίζουν τα προσωπικά τους αντικείμενα, να τους κάνουν σωματικό έλεγχο, να τις αναγκάζουν να αφαιρέσουν τα εσώρουχά τους και έπειτα να τις θέτουν σε δίωρη κράτηση.
  2. Το metoo ξεκίνησε διαδικτυακά το 2017, όπου η Alyssa Milano ανάρτησε στο twitter “Εάν έχετε κακοποιηθεί σεξουαλικά, γράψτε Me Too ως απάντηση σε αυτό το ‘tweet”. Δηλαδή, «Και Εγώ». Έπειτα, μέσα σε μια μέρα απάντησαν 12 εκατομμύρια, κατά συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες, καταγγέλλοντας είτε ανώνυμα είτε επώνυμα, περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης στο χώρο της εργασίας, στην οικογένεια, στο σχολείο, στο δημόσιο χώρο. Το metoo παρόλα αυτά ξεκίνησε από την Tarana Burke στις αφροαμερικανικές γειτονιές του 2006, που πρότεινε αυτήν την κίνηση σα μέσο απελευθέρωσης των ¨επιζήσαντων” κακοποίησης δημιουργώντας μικρές ομάδες αυτοσυνείδησης.
  3. Η Σοφία Αξιόγλου είναι υποψήφια βουλευτής της ΝΔ και τωρινή πρόεδρος του Συλλόγου Πρόληψης και Καταπολέμησης της Βίας κατά των Γυναικών στη Λάρισα.
  4. Τέτοιο παράδειγμα βιώματος που γίνεται αντικείμενο περίγελου, αφορά την αντίδραση του Γιώργου Λιάγκα πριν από έναν χρόνο, για το περιστατικό της φοιτήτριας στο ΑΠΘ που ο συμφοιτητής της εκσπερμάτωσε πάνω της.

Κάλεσμα σε ανοιχτή συνέλευση στην πλατεία Αγοράς (5/11/2020 στις 8:00 μ.μ.)

Η κατάληψη Rosa Nera στηρίζει την μικροφωνική που διοργανώνουν οι Έμφυλες Αταξίες για την υπόθεση του/της Ζακ/Zackie την Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2020 στις 7 μ.μ. στην πλατεία Δημοτικής Αγοράς.
Παράλληλα καλεί σε ανοιχτή συνέλευση την ίδια μέρα και στον ίδιο χώρο στις 8 μ.μ. με στόχο να συζητήσουμε μια συλλογική απάντηση στα ήδη προαναγγελθέντα “μέτρα” του κράτους για τον covid-19.

Η Σιωπή των Αμνών στις μέρες του Κορονοϊού

Την περασμένη Κυριακή και λίγες μόνο ώρες πριν την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας, “ιδιοκτήτης” ερειπίου στη Νέα Χώρα με παρέα από “συγγενείς” ή “φίλους” του “έκαναν έξωση” σε τρεις άστεγους μετανάστες, οι οποίοι είχαν βρει καταφύγιο στο εγκαταλειμμένο σπίτι εδώ και τρεις μήνες. Καμιά προηγούμενη επαφή δεν υπήρξε, ο “νόμιμος κάτοχος” δεν μπήκε καν στον κόπο να περάσει, να δει τι συμβαίνει και να ζητήσει από τους ανθρώπους να φύγουν από την “περιουσία” του. Η εκδίωξη υλοποιήθηκε με βρισιές, ένα μαχαίρι και λοστάρια. Όταν έφτασε η Αστυνομία, με κάποιο μαγικό τρόπο, μαχαίρι και λοστάρια εξαφανίστηκαν, ενώ τα “λίγα-λίγα παλαμίδια” θεωρήθηκαν “λογικά”.

Από την Δευτέρα, όταν τα μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας τέθηκαν σε ισχύ, άστεγοι και μετανάστες άρχισαν να στοχοποιούνται από τις αστυνομικές δυνάμεις με αρκετά περιστατικά παρενόχλησης, απειλών ή και προσαγωγών να συμβαίνουν καθημερινά. Το προνόμιο της μπλε ταυτότητας και της (ακόμη και χειρόγραφης) “βεβαίωσης κατ’ εξαίρεση μετακίνησης” έγινε πια ορατό. Σε ερωτήματα πολιτών που βρέθηκαν μπροστά σε τέτοια περιστατικά αυθαιρεσίας, η απάντηση των μπάτσων ήταν σχεδόν στερεοτυπική: “Μας παίρνουν τηλέφωνα, ότι μαζεύονται πολλοί μαζί και έξω και μέσα στα σπίτια. Τι θέλετε να κάνουμε δηλαδή;”

Την ίδια ώρα που κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα προβλήματα μιας πανδημίας θα λυθούν με περισσότερο αστυνομικό έλεγχο, μια γυναίκα βιάστηκε στο κέντρο των Χανίων. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της 25/3, μια 28χρονη μετανάστρια από την Γεωργία, η οποία είναι άστεγη, βιάστηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης στην πλατεία Δικαστηρίων. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η συχνότερη παρουσία της αστυνομίας στους δρόμους δεν περιορίζει τέτοιου είδους περιστατικά.  Οι αόρατοι/ες αυτού του κόσμου πάντα θα βρίσκονται εκτεθειμένοι/ες απέναντι στην αυταρχικότητα του κράτους, του αφεντικού, του βιαστή. Όσοι ζητάνε περισσότερη ασφάλεια και λιγότερη ελευθερία δεν θα έχουν τίποτα από τα δύο. Και αν τώρα η βαρβαρότητα στοχεύει στους πιο ευάλωτους, η ιστορία διδάσκει πως αυτό το κακό έχει την τάση να γενικεύεται. Η αύξηση των ποσοστών της ενδοοικογενειακής βίας, κυρίως σε γυναίκες αλλά και σε παιδιά, έχει πιάσει ταβάνι. Στην Κύπρο τα αντίστοιχα ποσοστά αγγίζουν το 30%  και σε όλες σχεδόν τις χώρες όπου επιβλήθηκε καραντίνα η αύξηση των καταγγελιών κακοποιήσεων είναι δραματική. Το “μένουμε σπίτι” αλλά ταυτόχρονα “κλείνουμε τα ρολά στον άλλο” έχει οδηγήσει στο να γίνει και το σπίτι και ο δρόμος κόλαση για κάποιους ανθρώπους.

Στον ξενώνα αστέγων του Δήμου Χανίων δεν υπάρχει κρεβάτι. Το συσσίτιο της Μητρόπολης κόπηκε μαχαίρι. Τα Συσσίτια της Σπλάντζιας έβγαλαν έκτακτη έκκληση αφού μαζί με το Κυριακάτικο Γεύμα στο Στέκι Μεταναστών Χανιών σηκώνουν πια όλο το βάρος. Το γιατί το παπαδαριό “την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια” από την ευθύνη, όταν ένας σύλλογος και μια αυτοοργανώμένη συλλογικότητα κατάφεραν να συνεχίσουν να παράγουν έργο τηρώντας αυστηρά μέτρα προστασίας και αυτοπροστασίας των εθελοντών/τριών, πρέπει να μας πει πολλά…

Εκεί που κυριαρχεί ο φόβος αντί της αλληλοβοήθειας, εκεί κυριαρχεί και το μίσος για τον πιο αδύναμο και περιθωριοποιημένο άνθρωπο. Εκεί είναι που κάποιος ρατσιστής θα νιώσει παντοδύναμος, κρυμμένος πίσω από τις κουρτίνες. Τότε είναι που θα χαφιεδίσει στο τηλέφωνο πως ακούει μια “παράξενη” γλώσσα – κάποια γλώσσα των άστεγων του κόσμου – να μιλιέται στο πλαϊνό ερειπωμένο και εγκαταλειμμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως καταφύγιο.“Ο φόβος σκοτώνει τη σκέψη”, έγραφε ο Φρανκ Χέρμπερτ, ήδη από το 1965, στα σπουδαία του λογοτεχνικά έργα που μας μίλησαν κριτικά για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Σήμερα, οι αληθινές δυστοπίες βρίσκονται μπροστά μας και μας προκαλούν: σε μια συνθήκη όπου η προστασία του διπλανού συνανθρώπου οφείλει να είναι πρώτη προτεραιότητα (γιατί απλώς εξασφαλίζει την επιβίωση όλων) κράτος, φορείς και πανικόβλητα άτομα φωνάζουν “Να πάνε αλλού!” ή αποποιούνται τις ευθύνες τους (όπως έκαναν πάντα) προωθώντας τον κοινωνικό κανιβαλισμό.

– Άμεσο άνοιγμα ξενώνων για φιλοξενία αστέγων.

– Καμία ανοχή στις ρατσιστικές πολιτικές, τις επιθέσεις και τις διώξεις εναντίον αστέγων/ μεταναστών.

-Μέτρα προστασίας για τους άστεγους/ες, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες/ριες.

Κατάληψη Rosa Nera
26/3/2020

Με αφορμή ακόμη μία γυναικοκτονία εδώ κοντά μας… ή πώς οι “αθώοι” εξακολουθούν να πέφτουν απ’ τα σύννεφα.

«Για να μπορέσω όμως ως γυναίκα να παρουσιάσω στην κοινωνία μια εναλλακτική λύση στην πατριαρχία – και τι απομένει από το γυναικείο κίνημα αν δεν μπορεί να το κάνει αυτό; – πρέπει πρώτα να μάθω ποια ήμουν πριν η πατριαρχία με υποβιβάσει σ’ αυτό που είμαι σήμερα.»

Eva Borneman

Το πρωί της 8ης Ιουλίου βρίσκεται νεκρή στο χωριό Μάλεμε του δήμου Πλατανιά η Αμερικανίδα βιολόγος Σούζαν Ίτον, η οποία παρέμενε εξαφανισμένη επί μία εβδομάδα. Ο κατ’ ομολογία βιαστής και δολοφόνος της, Γιάννης Παρασκάκης, αφού πρώτα την πάτησε δύο φορές με το αυτοκίνητο του, την μετέφερε σε μια σπηλιά – που την περίοδο της Ναζιστικής κατοχής χρησιμοποιούταν ως αποθήκη οπλισμού – τη βίασε και τη βασάνισε σαδιστικά μέχρι θανάτου. Στη συνέχεια προσπάθησε να καλύψει ανεπιτυχώς τα ίχνη του σε συγγενικό σπίτι. Αρκετά σύντομα, αφού η υπόθεση έχει λάβει διεθνές ενδιαφέρον ήδη από την εξαφάνιση, ο Παρασκάκης συλλαμβάνεται και ομολογεί. Παραδέχεται πως έχει ξαναχτυπήσει γυναίκες με το αυτοκίνητο του…

Έχει ενδιαφέρον όμως ότι ο βιαστής και δολοφόνος “σκηνοθετεί” το έγκλημα του σε μια σπηλιά-αποθήκη των Ναζί και στο νεκροταφείο της περιοχής, όπου – όπως δήλωσε – έπλυνε το πορτπαγκάζ του αυτοκινήτου από το αίμα της γυναίκας που βίασε, βασάνισε, σκότωσε, βεβήλωσε και πέταξε σαν σκουπίδι. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την σύνδεση με την οικογενειακή του κληρονομιά. Ο πατέρας του ιερέας, διαμεσολαβητής με τον Ανύπαρκτο. Ο παππούς του κληροδότησε στην οικογένεια το παρατσούκλι “Μπαντούρης” το οποίο έφερε περήφανα ήδη πριν το θάνατο του κομμουνιστή κι αντάρτη Γιάννη Μπαντουράκη (από τα Καλουδιανά Κισσάμου) καθώς διαλαλούσε πως αυτός ο ίδιος θα του πάρει το κεφάλι. Τελικά ο Γιάννης Μπαντουράκης σκοτώθηκε στις Φώκιες Ομαλού σε μάχη με τους ΜΑΥδες (Μονάδα Ασφαλείας Υπαίθρου) και τον εθνικό στρατό, αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του εκτέθηκε παραδειγματικά μαζί με άλλα στη γέφυρα του Κλαδισσού. Ο ίδιος παππούς υπήρξε φανερός καταδότης της Χούντας και τοποτηρητής της στην περιοχή. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν μαρτυρίες “μπροστά πήγαινε αυτός και πίσω ο χωροφύλακας”.

Ένα ακόμα στοιχείο που απέκρυψαν τα ΜΜΕ είναι το πόσο “γνωστός” ήταν στην ΕΛ.ΑΣ. ο δράστης και το γιατί οι προηγούμενες καταγγελίες εις βάρος του δεν βρήκαν τον δρόμο για την αστική δικαιοσύνη. Ήταν μόνο το “κοστούμι” του οικογενειάρχη και πατέρα δυο παιδιών που τον προστάτευε ή κάτι περισσότερο; Είχε μήπως σχέση με το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο διαμορφώθηκε, “παππούς δοσίλογος, μπαμπάς παπάς, παιδί κουμπί”;

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σήμερα, κάποια ΜΜΕ προσπαθούν να παρουσιάσουν τον Παρασκάκη ως “μεμονωμένο περιστατικό”, και να αποσυνδέσουν τη δολοφονία από την κοινωνική συναίνεση στη βία κατά των γυναικών. Όπως και σε πολλές ακόμη υποθέσεις θα χρειαστούν πολιτικές ομάδες γυναικών, όπως και πρωτοβουλιακές προσωπικές τοποθετήσεις στο δημόσιο λόγο, για να αποκατασταθεί η αλήθεια: η δολοφονία της Σούζαν Ίτον είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα της ανοχής στην πατριαρχική κουλτούρα.

Η αντίδραση σ’ αυτή η υπόθεση μας θυμίζει την αδράνεια και τη συγκάλυψη της κοινωνίας σε παρόμοιες δολοφονίες και βιασμούς γυναικών, όπου κάποιοι “αθώοι” πάντα μένουν εμβρόντητοι. Η κοινωνική ιστορία της αποδοχής των βιασμών και της βίας κατά των γυναικών μετράει πολλούς αιώνες καταπίεσης της γυναικείας δημιουργικότητας και επιθυμίας. Ο βιασμός και η βία κατά των γυναικών δεν έχουν να κάνουν απλά με κάποιους «ψυχικά ασθενείς» δράστες, ούτε συνδέονται με κάποια διαστροφή στη σεξουαλικότητα τους. Αυτές είναι δικαιολογίες της κουλτούρας του βιασμού. Είναι η αθλιότητα που προκύπτει από την υποτίμηση της γυναικείας ζωής, της γυναικείας επιθυμίας, της άνισης γυναικείας εργασίας μέσα ή έξω από το σπίτι, όπως και από τους αποκλεισμούς της γυναίκας από την πολιτική και την κοινωνική ζωή. Η βία κατά των γυναικών έρχεται να επικυρώσει την κοινωνική συναίνεση σε ένα κυριαρχούμενο ταξικό και κοινωνικό ρόλο. Οι βιαστές προέρχονται από όλες τις κοινωνικές τάξεις και με τη βία τους ικανοποιούν όντως την επιθυμία τους (όπως ισχυρίζεται ο Παρασκάκης), αυτή που δημιουργείται μέσα στην κουλτούρα του άνδρα ως ιδιοκτήτη των γυναικείων σωμάτων – και η σχέση ιδιοκτησίας φτάνει στο όριό της με το δικαίωμα στην καταστροφή. Βρίσκουμε την απολογία του συγκεκριμένου βιαστή απόλυτα ειλικρινή. Όταν εκείνος δηλώνει πως βγήκε παγανιά με στόχο “να βιάσει και να σκοτώσει”, εμείς επιλέγουμε να δώσουμε έμφαση στο γεγονός ότι αυτή του η απόλαυση προέρχεται από την έμφυλη συγκρότησή του ως προνομιούχο κοινωνικό φύλο. Η κουλτούρα του βιασμού αναπαριστά το δικαίωμα στην απόλαυση εις βάρος του μη συναινούντος προσώπου και η αναπαραγωγή της συμβαίνει στο πεδίο της καθημερινότητας μας, εκεί ακριβώς όπου τα έμφυλα, ταξικά και φυλετικά προνόμια κάποιων αποτυπώνονται υλικά στις διαφόρων εντάσεων καταπιέσεις των μη προνομιούχων σωμάτων.

Το γυναικείο σώμα παρουσιάζεται στη μαζική κουλτούρα ως αντικείμενο, προορισμένο για την επιβεβαίωση της ανδρικής ανωτερότητας. Η ανοχή στα προκλητικά πειράγματα στο δρόμο, οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις στο χώρο εργασίας είναι κάποιες μόνο εκφάνσεις αυτής της κουλτούρας που κανονικοποιεί το βιασμό. Η ταυτότητα του άνδρα – ιδιοκτήτη (είτε ανήκει στα ψηλά, είτε στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα) είναι μια βίαιη ταυτότητα, καθώς συνδέεται με την άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής επιβολής κατά των μη προνομιούχων: των γυναικών, των παιδιών, των μεταναστριών. Και είναι η βία των ισχυρών απέναντι σε όσους βρίσκονται σε πιο αδύναμη κοινωνική θέση που θεωρείται αποδεκτή ως τρόπος επίλυσης των κοινωνικών ζητημάτων εξουσίας. Την ίδια στιγμή, η βία ενάντια στις εξουσίες των κυρίαρχων δαιμονοποιείται. Η βία των ανδρών – ιδιοκτητών και η κουλτούρα του βιασμού αποθεώνεται καθημερινά. Από το οικογενειακό τραπέζι, τους χώρους εργασίας, τις καθημερινές συναθροίσεις μέχρι τη βραδινή διασκέδαση, ο έρωτας, η φιλία, η αγάπη, η αμοιβαιότητα των συναισθημάτων υποχωρούν μπροστά στον κυνισμό και τη βία στην οποία κατέχει ιδιάζουσα θέση η υποτίμηση της ζωής της γυναίκας και της ζωής των ΛΟΑΤΚΙ προσώπων.

Για τη γυναικοκτονία στο Μάλεμε δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα συνήθη προσχήματα που αναδεικνύονται νομικά και κοινωνικά σε αντίστοιχες καταγγελίες βιασμών που έρχονται στο προσκήνιο. Η γυναίκα που βιάστηκε και δολοφονήθηκε «δεν φορούσε κοντό μπλουζάκι, δεν προκαλούσε με τη σεξουαλική ζωή της, δεν είχε πιει..» όπως συνηθίζουν να γράφουν χυδαία στο αστυνομικό ρεπορτάζ, εδώ και χρόνια, κάποια πολυδιαβασμένα τοπικά μέσα για περιπτώσεις βιασμών. Αυτά τα ελαφρυντικά ακούγονται συχνά και στις δικαστικές αίθουσες ή αναπαράγονται κοινωνικά ως αστερίσκοι στην απερίφραστη καταδίκη της έμφυλης βίας. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι όταν γίνεται καταγγελία ενός βιασμού, πράγμα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα, το θύμα πρέπει, είτε στην αστυνομία είτε στο δικαστήριο, να αποδείξει πρώτον ότι πράγματι είναι θύμα βιασμού, δεύτερο ότι είναι άμεμπτου ηθικής και τρίτο ότι δεν «προκαλούσε». Συχνά οφείλει να έρθει αντιμέτωπο με εσκεμμένα εξευτελιστικές ερωτήσεις απαίδευτων νομικών και αστυνομικών ανδρών. Ακόμα πιο συχνά, όταν οι βιαστές ανήκουν στις κυρίαρχες ή τις γηγενείς κοινωνικές ομάδες ανδρών, οι βιασμοί και οι δολοφονίες απλά συγκαλύπτονται από τους κρατικούς λειτουργούς.

Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο στο δημόσιο λόγο για τη γυναικοκτονία στην Κρήτη, είναι η συνεχής αναφορά σε στοιχεία της προσωπικότητας της Σούζαν Ίτον: μέλος της επιστημονικής κοινότητας, γελαστή και ήσυχη, καλοπροαίρετη και δοτική. Ελπίζουμε, αυτός ο τρόπος να μην συνεπάγεται πως για κάποιους οι γυναικείες ζωές είναι άξιες να βιωθούν μόνο εφόσον ενσαρκώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Οι πρόσφατες γυναικοκτονίες στην Κύπρο, (όπου αναδείχθηκε και η αστυνομική αδιαφορία και κοινωνική συγκάλυψη στην απαξίωση της ζωής των μεταναστριών), ήταν αποτέλεσμα ακριβώς τέτοιων διαχωρισμών. Δεν υπάρχουν σώματα και κακοποιήσεις δίχως σημασία. Όμως εύλογα αναρωτιόμαστε: αν στη θέση της Ίτον βρισκόταν μια μετανάστρια από τις πολλές που διαμένουν και εργάζονται στην Κρήτη και έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, θα είχαμε την ίδια γενικευμένη αγανάκτηση στη βία κατά των γυναικών;

Οι διαστάσεις λοιπόν που έλαβε ο συγκεκριμένος βιασμός και φόνος εκτός και εντός Ελλάδας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επωνυμία της γυναίκας (επιστήμονας, σύζυγος γιατρού). Παρακολουθήσαμε όλοι τον ιδιαίτερο ζήλο για την εξιχνίαση της υπόθεσης και τη σύλληψη του δράστη, ο οποίος όμως δεν ενοχλήθηκε ιδιαίτερα, σε αντίστοιχη καταγγελία μετανάστριας για παρενόχληση στο παρελθόν. Παρόμοιο ζήλο φυσικά δεν συναντάμε σε πολλές καταγγελίες κακοποίησης γυναικών (όπως στην περίπτωση της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο) και ακόμη χειρότερα σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, όπου συχνά οι αρχές κάνουν ότι μπορούν για να αποθαρρύνουν από την καταγγελία. Ούτε το κράτος, λοιπόν, ούτε το πατριαρχικό εθιμικό δίκαιο φαίνεται να αποθαρρύνει τους βιαστές.

Ας πούμε όμως δυο λόγια για το «μεμονωμένο περιστατικό». Ο Γιάννης Παρασκάκης κυριολεκτικά τσαλαπάτησε με το αυτοκίνητο του το σώμα της Ίτον. Με τον κατ’ εξακολούθηση βιασμό του σώματος της, όμως, τσαλαπάτησε με μανία το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής της, στιγματίζοντας την ακόμη και νεκρή. Ο εξευτελισμός του γυναικείου σώματος αποτελεί την επιτομή της ανδρικής κυριαρχίας σε ένα περιβάλλον συναίνεσης στην πατριαρχική βία. Σε ένα περιβάλλον προώθησης του ανταγωνισμού και αποθέωσης του ατομικισμού, η επιβολή της δύναμης πλασάρεται ως το μοναδικό μέσο επιβίωσης. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, έκπληκτοι οι οικείοι του δολοφόνου παρουσιάζουν τώρα το βιασμό και τη γυναικοκτονία ως κάτι παράδοξο, σαν πράξεις ενός όντος χωρίς πολιτική και κοινωνική υπόσταση. Σαν κάποιος «που παρακινήθηκε από σκοτεινές δυνάμεις», όπως είπε ο ίδιος και ο δικηγόρος του, Παντελής Ζέλιος. Όμως ο δολοφόνος δεν είναι άγνωστος στην τοπική κοινωνία: οι καταγγελίες των γυναικών για σεξουαλική επίθεση αρκούν για να συνθέσουν τόσο το προφίλ του, όσο και τις θεσμικές συναινέσεις στην πατριαρχική βία.

Όσο λοιπόν και να επιχειρείται να συγκαλυφθεί ο έμφυλος χαρακτήρας της δολοφονίας και να μετατραπεί σε μια τυχαία εκδήλωση ατομικής ψυχοπαθολογίας, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Η Σούζαν Ίτον δολοφονήθηκε επειδή ήταν γυναίκα. Η πατριαρχία γεννιέται και αναπαράγεται στην οικογένεια, το σχολείο, τη δουλειά, το δημόσιο χώρο. Για να σταματήσουν οι γυναικοκτονίες και οι βιασμοί, πρέπει αυτή η κοινωνία να την αποδομήσει σε όλες τις εκφάνσεις της.

Κατάληψη RosaNera, λόφος Καστέλι, Αύγουστος 2019